Bảo vệ hàng Việt trước các vụ kiện chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại

Thời gian gần đây, bên cạnh những biện pháp truyền thống như chống bán phá giá, chống trợ cấp, tự vệ… một số quốc gia bắt đầu quan tâm và sử dụng thường xuyên những biện pháp chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại nhằm bảo vệ lợi ích của ngành sản xuất trong nước do chuỗi giá trị gia tăng qua nhiều quốc gia cũng như sự dịch chuyển sản xuất đang diễn ra mạnh mẽ.

Đối với Việt Nam, xuất khẩu hàng hoá gia tăng và ngày càng có nhiều mặt hàng đối diện với nhiều nguy cơ bị áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại cũng như các biện pháp chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại. Đến nay, đã có 238 vụ việc điều tra biện pháp phòng vệ thương mại và chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam. Trong đó, Hoa Kỳ là thị trường đang gia tăng điều tra chống lẩn tránh phòng vệ thương mại nhất đối với hàng hoá Việt Nam.

Thông tin cảnh báo sớm, “tài sản” đặc biệt cho phòng vệ thương mại ngành nhôm - Ảnh: Tiến Đạt

Nhôm là vật liệu đa dụng, có mặt trong mọi ngành nghề, đời sống và là mặt hàng đang có nhiều lợi thế cạnh tranh trên thị trường, nên đang đối mặt với không ít các vụ việc phòng vệ thương mại của thị trường xuất khẩu. Chỉ tính riêng năm 2023, nhôm đối mặt với 3 vụ việc phòng vệ thương mại từ thị trường Hoa Kỳ. Tháng 5/2023, có đơn yêu cầu điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm khung pin năng lượng mặt trời xuất xứ Việt Nam, vụ việc này tuy chưa được phía Hoa Kỳ khởi kiện, song vẫn đang là nguy cơ cho các doanh nghiệp xuất khẩu sản phẩm này. Đặc biệt, tháng 10/2023 có vụ việc điều tra chống lẩn tránh thuế chống bán phá giá đối với dây và cáp nhôm Việt Nam.

Thực hiện chủ trương nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế, cũng như thực hiện nghiêm túc các cam kết FTA, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án Tăng cường quản lý nhà nước về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và gian lận xuất xứ (Đề án 824).

Mục tiêu của đề án là ngăn chặn các hành vi lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM) theo hướng toàn diện, đồng bộ và kịp thời; bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh chân chính và bảo vệ quyền và lợi ích của Việt Nam trong thương mại quốc tế thông qua việc đẩy mạnh theo dõi tình hình xuất nhập khẩu với các đối tác thương mại lớn.

Đề án 824 sẽ tăng cường cảnh báo nguy cơ xảy ra lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, gian lận xuất xứ hàng hóa thông qua giám sát hoạt động nhập khẩu, xuất khẩu (kể cả tạm nhập tái xuất, trung chuyển, quá cảnh) các mặt hàng đang bị các đối tác kinh tế quan trọng áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại để đưa ra khuyến nghị kịp thời...