Giải pháp nào để thúc đẩy xuất khẩu hàng chính ngạch sang châu Âu?

Chiều 18/11, tại Hà Nội, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) tổ chức Hội thảo Xúc tiến thương mại sang thị trường châu Âu với chuyên đề Tiềm năng xuất khẩu các sản phẩm chính ngạch sang thị trường châu Âu.

Khảo sát của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cho thấy, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) đã thúc đẩy đáng kể xuất khẩu của Việt Nam sang châu Âu, tăng vọt từ 35 tỷ Euro vào năm 2019 lên tới hơn 48 tỷ Euro vào năm 2023. Sự tăng trưởng được thể hiện rõ trong các lĩnh vực như: điện tử, dệt may, giày dép, nông nghiệp và hải sản theo lộ trình cắt giảm thuế quan khi FTA này có hiệu lực.

Theo ông Đinh Sỹ Minh Lăng - Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ (Bộ Công Thương) - thống kê từ số liệu Hải quan Việt Nam, sau 4 năm EVFTA có hiệu lực (từ 8/2020), EU hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu 4 năm ước tính đạt hơn 200 tỷ USD, tăng trưởng từ 12-15%. Riêng tháng 7/2024, Việt Nam xuất siêu sang EU ước đạt hơn 20,2 tỷ USD, tăng 19,4% so với cùng kỳ năm 2023; kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 16,8%; nhập khẩu tăng khoảng 10 %. EU nằm trong Top 6 thị trường xuất, nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam.

Để xuất khẩu hàng chính ngạch sang châu Âu, ông Đinh Sỹ Minh Lăng cho rằng, doanh nghiệp cần nghiên cứu thị trường để xác định thị trường mục tiêu, các tiêu chuẩn, quy định của thị trường, đánh giá năng lực hiện tại và lập kế hoạch. Ngoài ra, cần chọn tiêu chuẩn phù hợp với sản phẩm và thị trường mục tiêu (ISO 9001, HACCP,...). Xây dựng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn đã chọn, đào tạo nhân viên; đảm bảo quản lý chất lượng sản phẩm ổn định, đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế. Cùng đó, cải tiến công nghệ, nâng cao kỹ năng nhân viên, kiểm soát chất lượng chặt chẽ; sản xuất ra sản phẩm có chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường xuất khẩu…

Tại thị trường Anh, ông Nguyễn Cảnh Cường - cựu Tham tán Thương mại tại Anh - cho rằng, thị trường Anh có các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định về an toàn thực phẩm, môi trường rất khắt khe. Doanh nghiệp cần chuẩn bị kỹ lưỡng để đáp ứng các yêu cầu này và nổi bật trong môi trường cạnh tranh cao. Theo ông Nguyễn Cảnh Cường, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA) mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam với việc xóa bỏ trên 99% dòng thuế trong vòng 6 năm. Các ngành hàng như thủy sản, dệt may, giày dép, đồ gỗ và nông sản chế biến được hưởng lợi đáng kể.

Theo ông Cường, phương pháp tiếp cận thị trường Anh cần sử dụng Digital Marketing và Trí tuệ nhân tạo (AI); tham gia hội chợ thương mại quốc tế; hợp tác với tổ chức hỗ trợ thương mại. “Bao bì cũng cần sử dụng chất liệu tái chế, dễ phân hủy cùng thông tin rõ ràng về tên sản phẩm, thành phần, hướng dẫn sử dụng với màu sắc nhã nhặn, tránh các màu sắc sặc sỡ để phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng Anh” - ông Cảnh Cường cho hay.

Cùng với đó, chuyên gia tư vấn cao cấp của Chính phủ, Tổ trưởng Tổ giúp việc Ban chỉ đạo quốc gia về Hội nhập quốc tế Văn phòng Chính phủ Nguyễn Thành Hưng cho rằng, để hạn chế phần nào rủi ro khi giao dịch thông qua môi giới, đặc biệt đối với giao dịch xuyên biên giới, đa quốc gia được thiết lập lần đầu, doanh nghiệp cần chủ động hơn trong việc tìm kiếm, đánh giá, kiểm tra, xác minh thông tin nhận được từ bên môi giới thông qua các nguồn thông tin chính thống như thông qua hiệp hội ngành nghề, cơ quan đại diện ngoại giao/lãnh sự của Việt Nam tại nước sở tại của bên mua. Đồng thời, doanh nghiệp cần chủ động hơn trong quá trình trao đổi, đàm phán để không mất đi vai trò trọng yếu của mình và bên còn lại trong giao dịch mua bán hàng hóa, tránh trường hợp phụ thuộc hoàn toàn vào bên môi giới.

Theo ông Hưng, trong bất kỳ giao dịch mua bán hàng hóa, để ràng buộc chặt chẽ trách nhiệm của các bên thì hợp đồng mua bán phải được thiết kế với những điều khoản chặt chẽ tương ứng. Ngoài ra, doanh nghiệp Việt Nam khi xuất khẩu hàng hóa cần có kiến thức nhất định về lĩnh vực vận tải, đặc biệt là quy định về giới hạn trách nhiệm của bên vận chuyển để lường trước rủi ro phát sinh cũng như chuẩn bị sẵn phương án xử lý.