Ông Bjoern Koslowski: Việt Nam rất hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài

Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với ông Bjoern Koslowski - Phó Trưởng đại diện Phòng Công nghiệp và Thương mại Đức tại Việt Nam. Cuộc trao đổi xoay quanh những kết quả hợp tác trong lĩnh vực thương mại, đường sắt giữa Việt Nam – Đức trong thời gian qua, cũng như định hướng phát triển trong thời gian tới.

Phóng viên: Đức là đối tác lâu năm của Việt Nam trong lĩnh vực công nghiệp và logistics. Ông đánh giá thế nào về tiềm năng của ngành đường sắt Việt Nam trong việc đóng góp cho tăng trưởng thương mại song phương?

Ông Bjoern Koslowski: Hiện nay Việt Nam đang bước vào một kỷ nguyên mới, khi Chính phủ Việt Nam cùng nhiều nhà đầu tư tư nhân đang nỗ lực thúc đẩy mạnh mẽ lĩnh vực đường sắt. Không chỉ nhằm duy trì cơ sở hạ tầng hiện có, mà còn mở rộng các tuyến kết nối mới, ứng dụng công nghệ hiện đại nhất. Ở khía cạnh này, Đức có thể đóng góp rất nhiều, đặc biệt là từ khu vực tư nhân.

Chúng tôi có nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực hạ tầng như đào hầm, lắp đặt đường ray cùng với kinh nghiệm sâu rộng trong vận hành hệ thống, thiết kế, dịch vụ, tiêu chuẩn an toàn. Ngoài ra, các doanh nghiệp Đức còn sản xuất đầu máy, toa xe, hệ thống tín hiệu, cùng nhiều công nghệ tiên tiến khác.

Không chỉ khu vực tư nhân, Đức còn có các tổ chức hỗ trợ về quy định và tài chính. Ví dụ, Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW) cung cấp các khoản vay G2G; hay các tổ chức như IPAC tham gia đầu tư hạ tầng, có thể bảo đảm các khoản vay có bảo lãnh của chính phủ, đây là điều mà nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các nhà đầu tư tư nhân Việt Nam, rất cần.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng cần đẩy mạnh đào tạo nhân lực cho xây dựng, vận hành và bảo trì hệ thống đường sắt. Hiện nay, Đại học Giao thông vận tải Hà Nội đã có hợp tác với Đại học Dresden (Đức), nhưng vẫn còn nhiều tiềm năng để mở rộng trong tương lai, nhất là về nghiên cứu, đào tạo và phát triển. Ở lĩnh vực giáo dục nghề, chúng tôi cũng như nhiều tổ chức khác đang phối hợp xây dựng chương trình đào tạo nhân lực, từ lái tàu đến kỹ thuật bảo dưỡng.

Có thể nói, chúng ta đang hình thành một “chuỗi hợp tác giá trị” giữa các doanh nghiệp Đức và các đối tác Việt Nam, bao gồm cả khu vực công và tư, cùng hướng tới phát triển ngành đường sắt Việt Nam.

Phóng viên:Theo ông, đâu là thách thức và cơ hội để Việt Nam hội nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu thông qua hợp tác đường sắt và logistics với Đức?

Ông Bjoern Koslowski: Tôi đã làm việc tại Việt Nam 10 năm và điều tôi thực sự mong muốn là các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam có thể vươn ra thị trường quốc tế. Hiện nay, khoảng 75% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam do các doanh nghiệp nước ngoài thực hiện và 50% sản lượng công nghiệp cũng nằm trong tay nhà đầu tư nước ngoài.

Việt Nam có môi trường rất hấp dẫn với các nhà đầu tư quốc tế, tuy nhiên, các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước vẫn chưa bắt kịp xu thế này. Đây là điều cần được cải thiện, bởi chính các doanh nghiệp Đức cũng đang tìm kiếm nhà cung ứng tại Việt Nam. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp Đức vẫn phải nhập khẩu phần lớn từ Trung Quốc, nhưng họ muốn đa dạng hóa chuỗi cung ứng, giảm thiểu rủi ro. Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành đối tác chiến lược nếu các doanh nghiệp nội địa phát triển mạnh mẽ hơn.

Về giải pháp, nhiều doanh nghiệp Đức đã hiện diện tại Việt Nam, hỗ trợ chuyển giao công nghệ, tư vấn quản lý, tài chính và đào tạo thông qua các chương trình hợp tác phát triển. Đức có thể hỗ trợ thêm về tài chính ở mức độ nhất định, nhưng sẽ rất tuyệt vời nếu Chính phủ Việt Nam tạo điều kiện vay vốn ưu đãi hơn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đồng thời đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực.

Thực tế, đã có những bước tiến tích cực, chẳng hạn từ năm nay, học phí của các trường nghề trong nước đã được công bố minh bạch hơn, đó là một tín hiệu đáng mừng, cho thấy Việt Nam đang từng bước xây dựng nền tảng vững chắc cho lực lượng doanh nghiệp nội địa.

Phóng viên: Ông có thể chia sẻ một số ví dụ hoặc chương trình hợp tác mà doanh nghiệp Đức đang triển khai nhằm hỗ trợ hiện đại hóa lĩnh vực logistics và vận tải tại Việt Nam?

Ông Bjoern Koslowski: Tôi đã ở Việt Nam nhiều năm và từng tham gia đón tiếp nhiều đoàn công tác từ Đức sang làm việc trong lĩnh vực đường sắt. Tuy nhiên, vấn đề là nhiều dự án vẫn chưa được triển khai tiếp sau các chuyến thăm.

Trong vài năm qua, Việt Nam có một số dự án nổi bật như tuyến metro số 1 và số 3 tại Hà Nội. Trong đó, tuyến metro Cát Linh – Hà Đông là ví dụ điển hình. Tuy nhiên, chúng ta vẫn chưa chứng kiến làn sóng phát triển đồng loạt các dự án đường sắt mới.

Dù vậy, đã có nhiều tín hiệu tích cực: Đại học Giao thông vận tải Hà Nội hợp tác với Đại học Dresden (Đức), hay dự án giữa Tập đoàn SMS Group (Đức) và RUAFAT (Việt Nam) nhằm sản xuất thép đạt tiêu chuẩn đường sắt với công nghệ Đức. Ngoài ra, công ty EIVU của Đức cũng đang tham gia hiện đại hóa hệ thống tín hiệu cho tuyến đường sắt Bắc – Nam hiện hữu.

Những bước đi này cho thấy sự chuyển động rõ nét. Và triển lãm lần này là minh chứng cho thấy các doanh nghiệp Đức đang rất quan tâm, sẵn sàng đồng hành cùng Việt Nam trong bước phát triển tiếp theo của ngành đường sắt.

Phóng viên: Trong tương lai, ông đánh giá như thế nào về vai trò của logistics xanh và chuyển đổi số trong việc làm sâu sắc thêm quan hệ thương mại Việt – Đức?

Ông Bjoern Koslowski: Hiện nay, Việt Nam là quốc gia có tổng công suất năng lượng tái tạo lớn nhất Đông Nam Á. Ở châu Âu, Đức vẫn được xem là quốc gia tiên phong trong lĩnh vực này. Đây là điểm khởi đầu tuyệt vời cho hợp tác song phương.

Nhiều doanh nghiệp Đức không chỉ cung cấp công nghệ như tua-bin gió, mô-đun năng lượng mặt trời, hệ thống lắp đặt mà còn chia sẻ cả kinh nghiệm và mô hình phát triển. Các tập đoàn như Enertrag, P&E, Ecoligo đã có mặt tại Việt Nam và đóng góp tích cực cho thị trường.

Trở lại chủ đề đường sắt, ở Đức, đường sắt điện khí hóa đóng vai trò quan trọng trong chiến lược giảm phát thải carbon, khi thay thế vận tải đường bộ vốn dựa nhiều vào nhiên liệu hóa thạch. Hiện nay, khoảng 20% hàng hóa tại Đức được vận chuyển bằng đường sắt trung hòa carbon.

Việt Nam cũng đang đi theo hướng này. Tuyến Bắc – Nam dài 1.500 km trong tương lai không chỉ phục vụ vận tải hành khách mà còn hàng hóa, góp phần giảm đáng kể khí thải. Tương tự, các tuyến như Côn Minh – Hải Phòng hay Viêng Chăn – Vũng Áng cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong mạng lưới vận tải xanh khu vực.

Trân trọng cảm ơn ông./.