Hệ sinh thái FTA thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, mở rộng thị trường xuất khẩu

Việt Nam đã thực thi 17 FTA với khoảng 60 đối tác trên toàn thế giới. Thời gian qua, cộng đồng doanh nghiệp trong cả nước đã và đang tận dụng tương đối tốt những ưu đãi từ các FTA, đặc biệt là các FTA thế hệ mới.

Dù vậy, trong quá trình thực thi và khai thác cơ hội từ các FTA, doanh nghiệp trong nước vẫn đang phải đối diện với những thách thức, trong đó, nổi bật là thiếu thông tin thị trường, khách hàng; khó đáp ứng tiêu chuẩn, quy định của thị trường nhập khẩu; khó khăn về vốn và công nghệ; khó khăn trong xây dựng thương hiệu và thiếu sự liên kết…

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, những thách thức nêu trên không chỉ tồn tại ở doanh nghiệp mà nó liên quan đến một chuỗi sản xuất từ điểm đầu đến điểm cuối. Vì vậy, cần sự vào cuộc của các chủ thể tham gia từ doanh nghiệp sản xuất đến doanh nghiệp xuất khẩu, nhà phân phối, địa phương, cơ quan quản lý...

Để giúp doanh nghiệp tận dụng và thực thi tốt hơn các FTA, Bộ Công Thương đã đề xuất Chính phủ xây dựng Hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp, ngành hàng tận dụng FTA. Hệ sinh thái sẽ là một mạng lưới kết nối toàn diện giữa các chủ thể trong chuỗi giá trị - từ sản xuất, chế biến, logistics, tài chính, hiệp hội đến cơ quan quản lý nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu hóa lợi ích từ các FTA, nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy hợp tác giữa khu vực công và tư.

Mô hình này hướng đến mục tiêu hình thành văn hóa kết nối, chia sẻ thông tin, hỗ trợ lẫn nhau để tạo nền tảng giúp doanh nghiệp tận dụng hiệu quả hơn các cơ hội từ các FTA mà Việt Nam đã tham gia.

Hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng các FTA được kỳ vọng mang lại nhiều tác động tích cực cho nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt trong việc mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài, nâng cao năng suất và thúc đẩy quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng xanh, bền vững.

Nhận định, đánh giá tác động về mô hình hệ sinh thái tận dụng FTA, các chuyên gia cho rằng, khi hệ sinh thái FTA được đưa vào vận hành, thực thi sẽ tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế. Dự kiến, GDP tăng trưởng nhanh hơn 1,65 điểm phần trăm vào năm 2025 so với mức cơ sở; tăng trưởng duy trì cao hơn xu hướng cho đến năm 2030 (+1,38 điểm phần trăm); dịch vụ và các ngành công nghiệp hướng đến xuất khẩu là những ngành đóng góp chính.

Cùng đó, hệ sinh thái FTA cũng tác động đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế khi tỷ trọng của ngành dịch vụ tăng +1,17 điểm phần trăm vào năm 2030, dẫn đầu là logistics, tài chính và thương mại điện tử. Đặc biệt, hệ sinh thái FTA cũng sẽ tác động tịch cực đến hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam, dự kiến, xuất nhập khẩu sẽ có tốc độ tăng trưởng mạnh; nhập khẩu tăng do nhu cầu máy móc và đầu vào; cán cân thương mại được cải thiện tổng thể, phản ánh giá trị gia tăng nội địa mạnh mẽ hơn; dự kiến ​xuất khẩu ròng tăng thêm 14,9 tỷ USD trong giai đoạn 2025 - 2030…

Trên thực tế, nhiều quốc gia trên trên thế giới cũng đã xây dựng các mô hình hỗ trợ doanh nghiệp thực thi tốt hơn các FTA.

Với những tác động như trên, mục tiêu chung của các mô hình hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng FTA trên thế giới là hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng tối đa lợi ích của các FTA, xây dựng văn hóa kết nối và thúc đẩy hợp tác giữa các chủ thể tham gia.

Như vậy, kết hợp từ thực tiễn trong và ngoài nước, mô hình hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng các FTA mà Bộ Công Thương đang triển khai được kỳ vọng mang lại nhiều tác động tích cực cho nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt trong việc mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài, nâng cao năng suất và thúc đẩy quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng xanh, bền vững.