Nga đạt 'bước tiến lịch sử' ở Ukraine, kiểm soát hàng trăm km2 lãnh thổ

Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Chiến tranh Mỹ (ISW) công bố ngày 28/10, quân đội Nga đã đạt bước tiến chưa từng có khi chiếm thêm lãnh thổ rộng lớn tại Ukraine, với diện tích lên tới 477 km2 và 459 km2 lần lượt trong tháng 8 và tháng 9. Đặc biệt, từ đầu tháng 10 đến 27/10, lực lượng Nga tiếp tục mở rộng quyền kiểm soát thêm 478 km2. Hãng thông tấn AFP nhận định đây là "bước tiến lớn nhất kể từ khi Nga buộc phải rút quân khỏi thủ đô Kiev và các khu vực miền bắc Ukraine vào tháng 3/2022," sau khi chiến sự bùng phát một tháng.

Xe tăng Nga nã pháo vào vị trí của Ukraine. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga

Phần lớn lãnh thổ mà Nga giành được nằm tại tỉnh Donetsk, một điểm nóng chiến lược trong cuộc chiến. Cụ thể, quân đội Nga hiện chỉ còn cách thành trì quan trọng Pokrovsk, do Ukraine kiểm soát, một vài km. Các lực lượng Nga đang áp sát thành phố từ cả hai hướng nam và đông, tạo thế vây chặt các khu vực chiến lược như Selidovo và Kurakhovo, những đô thị được xem là chốt chặn quan trọng để bảo vệ Pokrovsk. Bên cạnh đó, Nga cũng kiểm soát thêm 40 km2 quanh thành phố chiến lược Kupyansk, nơi có hệ thống đường sắt và đường bộ quan trọng tại đông bắc Ukraine. Đây là khu vực Nga từng giành quyền kiểm soát vào giai đoạn đầu xung đột, nhưng sau đó bị Ukraine đánh bật trong cuộc phản công vào cuối năm 2022.

Từ khi chiến sự bùng phát, tổng diện tích lãnh thổ mà Nga kiểm soát gần 67.200 km2. Nếu tính thêm cả bán đảo Crimea và vùng Donbass do lực lượng ly khai kiểm soát từ trước cuộc chiến, Nga hiện nắm giữ tổng cộng diện tích tương đương 18,2% lãnh thổ Ukraine trước năm 2013. Quân đội Nga đã tiến nhanh nhất trong giai đoạn đầu xung đột vào tháng 2-3/2022, khi mở các cuộc tấn công trực tiếp vào Kiev và các khu vực giáp Crimea. Tuy nhiên, năm 2023, Nga tập trung vào phòng thủ, đối phó với chiến dịch phản công quy mô lớn từ Ukraine. Mặc dù vậy, quân đội Nga vẫn giành thêm quyền kiểm soát tổng cộng 584 km2 lãnh thổ trong năm nay.

Lực lượng Nga đạt nhiều thành công đáng kể, đặc biệt tại mặt trận Donetsk, dù phải đối mặt với chiến dịch của Ukraine ở tỉnh Kursk. Chiến dịch này, theo giới chức Ukraine, được khởi động ngày 6/8 nhằm thiết lập vùng đệm, ngăn Nga tiếp tục pháo kích và ngăn ngừa các đợt tiến công tiềm tàng vào tỉnh Sumy. Đồng thời, chiến dịch này còn nhằm buộc Nga phải điều chuyển nguồn lực khỏi khu vực Donbass để đối phó tại Kursk.

Tuy nhiên, kế hoạch của Ukraine không hoàn toàn như mong đợi. Sau khi bị tấn công bất ngờ trong giai đoạn đầu chiến dịch, quân đội Nga đã nhanh chóng củng cố lực lượng, tập trung phản công mạnh mẽ để giành lại nhiều ngôi làng quan trọng ở Kursk. Đặc biệt, Tướng Apti Alaudinov, chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Akhmat của Chechnya, tuyên bố vào ngày 15/10 rằng Nga đã giành lại một nửa lãnh thổ mà Ukraine tạm thời chiếm được tại Kursk. Điều này cho thấy Nga không chỉ trụ vững mà còn phản công hiệu quả, củng cố vị thế ở các khu vực chiến lược trong cuộc chiến Ukraine.