Việt Nam đề xuất mở rộng và nâng cấp Hiệp định CPTPP

Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) là FTA thế hệ mới đầu tiên mà Việt Nam tham gia. Cho đến nay, Hiệp định CPTPP có 12 Thành viên, bao gồm: Ốt-xtrây-li-a, Bru-nây, Ca-na-đa, Chi-lê, Ma-lai-xi-a, Nhật Bản, Mê-hi-cô, Niu Di-lân, Pê-ru, Xinh-ga-po, Vương quốc Anh và Việt Nam.

Về phía Việt Nam, Hiệp định CPTPP đã giúp hoạt động xuất nhập khẩu giữa Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ. Tính đến 10 tháng 2025, kim ngạch trao đổi thương mại giữa Việt Nam và các Thành viên CPTPP (gồm cả Vương quốc Anh do Hiệp định mới có hiệu lực với nước này vào ngày 15 tháng 12 năm 2024) đạt 102,8 tỷ USD, tăng 20,6% so với cùng kỳ; trong đó, xuất khẩu của Việt Nam đạt 58,3 tỷ USD, tăng 26% và nhập khẩu đạt 44,5 tỷ USD, tăng 14,47% so với cùng kỳ.

Trong khuôn khổ phiên họp Hội đồng cấp Bộ trưởng Hiệp định CPTPP, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có cuộc họp song phương với Bộ trưởng Thương mại và Đầu tư New Zealand Todd McClay; với Quốc vụ khanh Văn phòng Nội các Nhật Bản Kazuchika Iwata trao đổi nhiều nội dung quan trọng, trong đó có việc mở rộng, nâng cấp CPTPP.

Cụ thể, tại cuộc họp song phương với Bộ trưởng Thương mại và Đầu tư New Zealand  Todd McClay, hai bộ trưởng dành thời gian trao đổi các vấn đề hai bên cùng quan tâm như chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ và việc mở rộng thành viên CPTPP và đàm phán nâng cấp một số nội dung trong CPTPP.

Bộ trưởng McClay chia sẻ một số thông tin và cách tiếp cận của New Zealand đối với chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ. Đối với việc mở rộng thành viên, Bộ trưởng McClay cho rằng việc khởi động đàm phán với một số nền kinh tế là cần thiết và có ý nghĩa quan trọng đối với Hiệp định CPTPP trong bối cảnh hiện nay.

Ông cũng đề xuất giải pháp giúp xử lý vấn đề hạn chế nguồn lực trong trường hợp các thành viên CPTPP nhất trí khởi động đàm phán với nhiều nền kinh tế. Về việc đàm phán nâng cấp Hiệp định CPTPP, Bộ trưởng McClay đề nghị xây dựng chương trình nghị sự có tính toàn diện, bao quát các nội dung mà các thành viên quan tâm.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên ghi nhận và đánh giá cao các thông tin, ý kiến mà Bộ trưởng McClay đã đưa ra. Bộ trưởng nhấn mạnh mặc dù việc mở rộng thành viên là quan trọng nhưng trước hết các thành viên CPTPP cần quan tâm đến việc thực thi để tối ưu các cơ hội hiện có. Bộ trưởng đề nghị nghiên cứu xây dựng quy trình kết nạp thành viên minh bạch, khách quan, có thể dự đoán, phù hợp với quy định và nguyên tắc đồng thuận của CPTPP.

Ngoài ra, các thành viên CPTPP cần thống nhất cơ chế phối hợp, điều phối nguồn lực hợp lý để có thể xử lý việc đàm phán gia nhập của nhiều nền kinh tế. Đối với đàm phán nâng cấp Hiệp định CPTPP, Bộ trưởng khẳng định việc đàm phán phải dựa trên nguyên tắc cân bằng, có tính đến quan điểm, lợi ích của tất cả các thành viên. Kết thúc cuộc họp, hai Bộ trưởng nhất trí giao cấp kỹ thuật tiếp tục trao đổi và phối hợp cùng các thành viên CPTPP nhằm thúc đẩy quá trình thảo luận đối với các vấn đề cùng quan tâm, đặc biệt là trong năm 2026 khi Việt Nam là Chủ tịch CPTPP.

Tại cuộc họp song phương với Quốc vụ khanh Văn phòng Nội các Nhật Bản Kazuchita Iwata, hai bộ trưởng dành thời gian trao đổi các vấn đề hai bên cùng quan tâm như việc mở rộng thành viên CPTPP, đàm phán nâng cấp một số nội dung trong CPTPP và ưu tiên của Việt Nam trong năm 2026.

Quốc vụ khanh Nhật Bản cho rằng, trong bối cảnh kinh tế thế giới và thương mại toàn cầu đang gặp nhiều thách thức, việc tăng cường và mở rộng kết nối thông qua các FTA như CPTPP có ý nghĩa quan trọng. Ông hy vọng rằng các thành viên CPTPP sẽ sớm thống nhất số lượng các nền kinh tế được chấp nhận khởi động quá trình đàm phán gia nhập.

Đối với việc đàm phán nâng cấp, ông đánh giá cao quan điểm và lập trường của Việt Nam, đồng thời đề nghị hai nước tiếp tục phối hợp chặt chẽ để thúc đẩy quá trình thảo luận các nội dung ưu tiên trong CPTPP, đặc biệt các nội dung liên quan thương mại điện tử, tạo thuận lợi thương mại. Ông cũng nhấn mạnh vai trò của Việt Nam với tư cách là Chủ tịch CPTPP năm 2026 đối với kết quả thảo luận các nội dung này.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng các thành viên CPTPP cần tập trung vào quá trình thực thi để nâng cao hiệu quả tận dụng CPTPP. Đối với vấn đề mở rộng thành viên, Bộ trưởng ủng hộ việc kết nạp thêm các nền kinh tế mới nhưng cần có quy trình lựa chọn minh bạch, rõ ràng cũng như phải bố trí nguồn lực phù hợp nếu việc đàm phán gia nhập của các nền kinh tế này chính thức được khởi động.

Đối với đàm phán nâng cấp Hiệp định CPTPP, Bộ trưởng cho biết Việt Nam ủng hộ việc đàm phán dựa trên nguyên tắc cân bằng, có tính đến quan điểm, lợi ích của tất cả các thành viên. Bộ trưởng cũng chia sẻ những ưu tiên mà Việt Nam dự kiến tập trung thúc đẩy khi là Chủ tịch CPTPP trong năm 2026 và khẳng định sẽ thường xuyên tham vấn Nhật Bản trong quá trình thảo luận.

Việc chủ động rà soát và nâng cấpHiệp định CPTPP giúp doanh nghiệp mở rộng ra các thị trường thành viên khác, giảm phụ thuộc vào một thị trường nhất định và duy trì tăng trưởng ổn định, bền vững.