Tỷ lệ nhóm hàng sử dụng giấy chứng nhận xuất xứ ưu đãi CPTPP tăng cao

CPTPP là một hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, chất lượng cao và toàn diện giữa các quốc gia ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. CPTPP bao gồm 12 nước thành viên là Australia, Vương quốc Anh, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam, với dân số hơn 500 triệu người và chiếm 15% tổng GDP thế giới.

Sau hơn 6 năm thực thi kể từ khi CPTPP chính thức có hiệu lực với Việt Nam, từ ngày 14/1/2019, CPTPP được đánh giá là một trong những hiệp định mang lại hiệu quả cao cho hàng xuất khẩu của Việt Nam. CPTPP đã giúp doanh nghiệp Việt Nam mở rộng mạng lưới khách hàng và tiếp cận các thị trường có tiêu chuẩn cao.

Thống kê của Bộ Công Thương cho biết, 10 tháng năm 2025, kim ngạch trao đổi thương mại giữa Việt Nam và các thành viên CPTPP (gồm cả Vương quốc Anh) đạt 102,8 tỷ USD, tăng 20,6% so với cùng kỳ; trong đó, xuất khẩu của Việt Nam đạt 58,3 tỷ USD, tăng 26% và nhập khẩu đạt 44,5 tỷ USD, tăng 14,47% so với cùng kỳ.

Trong khi đó, thông qua CPTPP các doanh nghiệp Việt Nam ngày càng chủ động đáp ứng quy tắc xuất xứ và tận dụng tốt hơn cơ hội từ các nước thành viên, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị phần. Nhiều ngành hàng, lĩnh vực xuất khẩu của Việt Nam vào các thị trường trong khối CPTPP đã có mức tăng trưởng ngoạn mục, năm sau cao hơn năm trước.

Không những vậy, nhiều nhóm hàng có tỷ lệ sử dụng giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) ưu đãi CPTPP khá cao. Một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như điện thoại, hàng điện tử, thủy sản, đồ gỗ… đã dần dần khẳng định được chỗ đứng tại thị trường các nước CPTPP.

Đặc biệt, doanh nghiệp Việt Nam đã tận dụng hiệu quả ưu đãi từ CPTPP tại các thị trường khu vực châu Mỹ như Canada, Mexico và Peru. Đây là những nước đầu tiên sử dụng CPTPP trong quan hệ thương mại với nước ta từ khi Hiệp định có hiệu lực.

Báo cáo của Bộ Công Thương cho thấy kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam đã tăng hơn 56% tại các thị trường này. Ví dụ như tại Canada, thị phần của Việt Nam đã tăng từ 7-8% giai đoạn trước lên 10% như hiện nay. Trong đó, mặt hàng tôm tăng thị phần từ 18% lên 35%, đứng số 1 tại Canada. Mexico thì là một trong ba thị trường xuất khẩu lớn nhất với mặt hàng cá tra của Việt Nam.

Kết quả này là nhờ tỷ lệ hàng xuất khẩu được cấp giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) để hưởng ưu đãi thuế quan từ CPTPP, tăng đáng kể. Nếu như năm 2019, năm đầu tiên CPTPP có hiệu lực, mới có khoảng 0,7 tỷ USD hàng hóa Việt Nam được cấp C/O, tương đương 2% kim ngạch, thì đến năm 2024, con số này đã đạt 5 tỷ USD, chiếm 8,8%.

Tỷ lệ hàng xuất khẩu có C/O ưu đãi sang Mexico tăng từ 7% năm 2015 lên 47% năm 2024, trong đó thủy sản đạt gần 80% và da giày cũng đạt hơn 80%. Tại Canada, các mặt hàng vali, túi xách, mây tre đan, thảm cói có tỷ lệ C/O ưu đãi đạt 42-45%, trong khi thủy sản đạt xấp xỉ 80%.

Theo báo cáo về cơ hội thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường các nước CPTPP của Bộ Công Thương, tổng kim ngạch nhập khẩu của các nước đối tác trong CPTPP là gần 2.500 tỷ USD. Dự báo thời gian tới, nhu cầu nhập khẩu tại các thị trường lớn như Australia, Nhật Bản, Singapore và Canada với hàng hóa Việt Nam tiếp tục duy trì ở mức cao.

Tuy nhiên, theo nhận định, hiện Việt Nam mới xuất khẩu sang các thành viên CPTPP khoảng 42 tỷ USD, chiếm khoảng 1,7% tổng giá trị. Dư địa để hàng Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào các thị trường CPTPP, nhất là khu vực châu Mỹ như Canada, Mexico và Peru, còn vô cùng lớn.

CPTPP đem lại cơ hội xuất khẩu hàng hóa bởi thị trường được mở rộng nhưng đây là FTA thế hệ mới, tiêu chuẩn cao, đòi hỏi nỗ lực không ngừng của doanh nghiệp Việt trong việc đáp ứng các yêu cầu của thị trường.

Năm 2026 sẽ là một năm đặc biệt của Việt Nam trong việc thực thi Hiệp định CPTPP, nhất là năm 2026, Việt Nam sẽ đảm nhận vai trò Chủ tịch Hội đồng CPTPP.

Phát biểu tại Phiên họp Hội đồng CPTPP cấp Bộ trưởng lần thứ 9 diễn ra tại Melbourne (Australia) hôm 22/11 (theo giờ địa phương) vừa qua, Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Nguyễn Hồng Diên khẳng định, Việt Nam cam kết sẽ đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hội đồng CPTPP 2026 với trách nhiệm cao nhất và quyết tâm mạnh mẽ nhất, tiếp nối thành công của Australia trong năm Chủ tịch 2025, tạo thêm động lực mới cho CPTPP.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, Việt Nam mong muốn thúc đẩy một chương trình nghị sự toàn diện, với trọng tâm là nâng cao hiệu quả thực thi; thúc đẩy quá trình nâng cấp Hiệp định; mở rộng hơn nữa các kênh kết nối giữa CPTPP và các đối tác quan trọng; hoàn tất quá trình đàm phán của Costa Rica cũng như thúc đẩy các cuộc đàm phán gia nhập khác. Ngoài ra, Việt Nam mong muốn cùng các nước củng cố cơ chế phối hợp, hỗ trợ hiệu quả các thành viên CPTPP.

“Chúng tôi cam kết tổ chức một năm Chủ tịch CPTPP đặc sắc, giàu trải nghiệm, với những hoạt động đa dạng và sáng tạo để quý vị không chỉ có cơ hội làm việc hiệu quả mà còn có những khoảnh khắc đáng nhớ cùng đất nước và con người Việt Nam”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.