Điện mặt trời 0 đồng và câu chuyện “thầy bói xem voi”

Mới đây, Bộ Công Thương đã lấy ý kiến về dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định về cơ chế, chính sách phát triển điện mặt trời, với nội dung cơ bản của như sau: Nhà nước khuyến khích người dân, cơ quan công sở được đầu tư, lắp đặt hệ thống điện mặt trời tự dùng nhưng sẽ không được trả tiền cho sản lượng dư thừa nếu nối lên lưới điện quốc gia.

Mặc dù quy định đã rất rõ ràng, nhưng cộng đồng vẫn đang tranh luận về quy định này, khi nhiều chuyên gia, doanh nghiệp cho rằng mức “giá 0 đồng” là đi ngược nguyên tắc thị trường, gây lãng phí và không khuyến khích người dân; trong khi số khác cho rằng là đầu tư điện mặt trời ngoài mục đích tiết kiệm, còn cần có mục đích kinh doanh phần dư thừa.

Nhận định trên được cho là phiến diện, bởi đứng từ quan điểm của cơ quan nhà nước và đơn vị quản lý vận hành hệ thống điện, việc khuyến khích đầu tư điện mặt trời sẽ góp phần giảm chi phí mua điện và áp lực đầu tư vào điện cho Nhà nước; cũng như đảm bảo an toàn hệ thống điện quốc gia và bảo vệ môi trường.

Ngoài ra, quy định trên cũng tránh được tình trạng “trục lợi chính sách” đã xảy ra và khiến cơ quan quản lý đau đầu để xử lý trong thời gian qua khi phát triển điện mặt trời mái nhà. Thậm chí, nhiều doanh nghiệp, người dân còn chưa thực hiện đầy đủ theo các quy định, làm đường dây truyền tải bị quá tải, nhưng lại quy trách nhiệm cho cơ quan quản lý.