Xanh hóa vật liệu xây dựng - 'hộ chiếu' đưa sản phẩm Việt ra thế giới

Vật liệu xây dựng là lĩnh vực quan trọng trong ngành xây dựng; đồng thời là một trong những ngành tiêu thụ tài nguyên lớn nhất và góp phần đáng kể vào phát thải khí nhà kính tại Việt Nam. 

Theo số liệu kiểm kê, tổng phát thải khí nhà kính từ ngành sản xuất vật liệu xây dựng đã tăng mạnh từ 59,91 triệu tấn CO2 năm 2014 lên khoảng 109 triệu tấn CO2 vào năm 2024. Trong đó, ngành sản xuất xi măng chiếm khoảng 80-90% tổng lượng phát thải của ngành này.

Thực tiễn cho thấy, xanh hóa ngành vât liệu xây dựng là con đường tất yếu mà các doanh nghiệp phải lựa chọn nhằm hạn chế phụ thuộc vào tài nguyên khan hiếm, bảo vệ môi trường và đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững trên thị trường.

Việc thực hành ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) hay những cam kết về phát triển bền vững không còn là lựa chọn của doanh nghiệp mà đã trở thành bắt buộc khi EU đã áp dụng thuế phát thải carbon theo Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM).

Cơ chế này ban đầu sẽ áp dụng cho các ngành phát thải cao nhất có nguy cơ rò rỉ cao nhất, như sắt thép, xi măng, nhôm, phân bón, hydro, điện và sẽ được mở rộng sang các ngành khác theo lộ trình. Việt Nam hiện là đối tác đứng thứ 11 về giá trị hàng hóa nhập khẩu vào EU, trong đó có 4 nhóm hàng xuất khẩu chủ lực bị ảnh hưởng bởi CBAM gồm nhôm, thép, xi măng và phân bón.

Cùng với đó, nhu cầu sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường đang gia tăng trong lĩnh vực bất động sản và kiến trúc hiện đại, khi người tiêu dùng và nhà đầu tư ngày càng quan tâm đến yếu tố an toàn và bền vững. Sản xuất ra vật liệu xây dựng “bền vững”, “xanh” là “hộ chiếu” đưa sản phẩm Việt Nam ra thị trường thế giới.

Trước thực tế này, nhiều doanh nghiệp vật liệu xây dựng tại Việt Nam đã chủ động đầu tư chuyển đổi công nghệ. Hiện khoảng 60% doanh nghiệp xi măng lớn sử dụng công nghệ lò quay hiện đại nhằm giảm phát thải khí nhà kính. Khoảng 45% cơ sở sản xuất gạch đã chuyển sang công nghệ nung không dùng than.

Một số doanh nghiệp sản xuất keo và hóa chất xây dựng cũng đã phát triển các sản phẩm Low VOC - hạn chế bay hơi hợp chất độc hại, thân thiện hơn với sức khỏe người dùng và môi trường.

Theo các chuyên gia, khi tình hình kinh tế - xã hội tiếp tục ổn định và thị trường bất động sản có những dấu hiệu hồi phục, đây sẽ là cơ hội cho các doanh nghiệp vật liệu xây dựng phát triển. Tuy nhiên, để tận dụng được cơ hội, doanh nghiệp cần củng cố năng lực sản xuất và cải tiến chất lượng sản phẩm, đáp ứng các tiêu chuẩn xanh và quy định môi trường khắt khe hơn.