Trốn thuế, gian lận thương mại: Loạt KOL, KOC vào “tầm ngắm”

Trốn thuế tinh vi, khai báo thu nhập mờ mịt

Không thể phủ nhận sức hút của các KOL, TikToker trong thương mại điện tử hiện nay, nhất là qua các phiên livestream bán hàng, quảng cáo sản phẩm. Tuy nhiên, mặt trái đang ngày càng lộ rõ khi hàng loạt cá nhân bị phát hiện trốn thuế, quảng cáo sai sự thật, kinh doanh hàng kém chất lượng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến người tiêu dùng và thất thu ngân sách Nhà nước.

TikToker Cún Bông là một ví dụ điển hình. Dù doanh thu thực tế từ năm 2023 đến nay được ước tính hơn 120 tỷ đồng, nhưng cá nhân này chỉ kê khai khoảng 5 tỷ, dẫn đến hành vi trốn thuế hơn 10 tỷ đồng.

Còn bà Nguyễn Thị Thu Hường (Hycloset) có doanh thu gần 834 tỷ đồng từ bán hàng qua mạng nhưng không kê khai, có dấu hiệu trốn thuế hơn 12,5 tỷ đồng.

Thực trạng này đặt ra yêu cầu bức thiết phải siết chặt quản lý thương mại điện tử, đặc biệt với hoạt động của KOL, TikToker. Thương mại điện tử không thể là “mảnh đất màu mỡ” cho gian lận thuế và quảng cáo sai lệch. Nếu không kịp thời điều chỉnh, sự lỏng lẻo này sẽ làm méo mó môi trường kinh doanh, khiến niềm tin người tiêu dùng bị xói mòn và gây thất thu lớn cho ngân sách quốc gia.

Cần siết chặt hoạt động kinh doanh trên nền tảng số

Để góp phần ngăn chặn tình trạng hàng giả, hàng nhái lan tràn trên môi trường số, qua đó tăng cường bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Luật Thương mại điện tử sửa đổi đặt ra nhiều yêu cầu mới để siết chặt hoạt động livestream bán hàng của các KOL, KOC. Dự kiến, Luật này sẽ trình Quốc hội vào tháng 10/2025 và có hiệu lực từ năm 2026.

Theo ông Nguyễn Hữu Tuấn - Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số (Bộ Công Thương), khi luật được thông qua, KOL, KOC được xác định là “người bán hàng”, chịu trách nhiệm pháp lý tương tự người bán truyền thống nếu vi phạm, như quảng cáo sai sự thật, bán hàng giả hoặc hàng không rõ nguồn gốc. Để được livestream, họ phải cung cấp giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ và chất lượng sản phẩm cho nền tảng. Trường hợp thuê người khác livestream, thông tin vẫn phải đầy đủ, minh bạch.

Từ năm 2026, KOL, KOC sẽ bắt buộc tham gia các khóa đào tạo về pháp luật thương mại điện tử và chỉ được cấp giấy chứng nhận hoạt động livestream sau khi hoàn thành. Chế tài vi phạm nghiêm khắc: tùy mức độ, có thể bị đình chỉ hoạt động, khóa tài khoản hoặc buộc đào tạo lại.

Không chỉ là người bán, KOL, KOC còn không được “lẩn tránh trách nhiệm”. Các nền tảng thương mại điện tử chịu trách nhiệm liên đới nếu để lọt hàng giả, hàng nhái; phải kiểm duyệt nội dung, xác thực danh tính người bán, lưu trữ dữ liệu ít nhất 3 năm và gỡ thông tin sai phạm trong vòng 24 giờ.

Những quy định mới sẽ hướng tới mục tiêu ngăn chặn tình trạng hàng giả tràn lan, góp phần bảo vệ người tiêu dùng, hứa hẹn mang lại sự minh bạch, chuyên nghiệp và có trách nhiệm hơn cho nền thương mại điện tử của Việt Nam.