TỌA ĐÀM: Kiến tạo đội ngũ tinh hoa - Sẵn sàng cho điện hạt nhân

Cùng với sự bùng nổ nhu cầu năng lượng và mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050, giấc mơ phát triển điện hạt nhân của Việt Nam đã được đánh thức. Mới nhất, Nghị quyết số 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã mở ra hướng đi rõ ràng là đưa điện hạt nhân trở lại từ giữa thập niên 2030, vận hành những nhà máy quy mô hàng nghìn MW, cung cấp hàng chục tỷ kWh cho phát triển đất nước.

Điện hạt nhân không chỉ là một công nghệ cao, mà còn là một “hệ sinh thái tri thức” đòi hỏi chuẩn bị kỹ lưỡng từ thiết kế, xây dựng, quản lý đến vận hành. Trong đó, nhân lực chính là chiếc chìa khóa. Không thể có điện hạt nhân an toàn, hiệu quả nếu thiếu đội ngũ chuyên gia tinh hoa. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, để một nhà máy điện hạt nhân 2.000MW vận hành an toàn cần từ 600 đến 1.200 nhân sự được đào tạo bài bản, trong đó nhiều vị trí đòi hỏi tới 10 năm huấn luyện và tích lũy kinh nghiệm.

Thực tế, Việt Nam từng có giai đoạn chuẩn bị mạnh mẽ. Từ 2010 đến 2015, hàng trăm sinh viên và kỹ sư đã được gửi sang Nga, Nhật Bản, Hungary để học tập. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) từng có cả một “lớp cán bộ khung” được Nga đào tạo riêng cho Ninh Thuận 2. Nhưng khi dự án dừng lại, nhiều nhân sự phải rẽ ngang, tạo nên khoảng trống lớn trong lực lượng. Sau gần một thập niên, nguồn nhân lực hạt nhân ở Việt Nam vừa thiếu về số lượng vừa mỏng về chất lượng, trong khi các trường đại học, viện nghiên cứu, tập đoàn điện lực đều chưa có điều kiện phát triển liên tục.

Tham dự tọa đàm với các vị khách mời:

- Vũ Thanh Bình, Phó Cục trưởng Cục Khoa học, Công nghệ và Thông tin, Bộ Giáo dục và Đào tạo

- ThS Bùi Trung Thông, Ban Hợp tác quốc tế, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam

- TS. Nguyễn Đăng Toản, Trưởng khoa Khoa Năng lượng mới, Trường Đại học Điện lực

- Bà Phan Thị Hồng Hạnh, Phó Trưởng ban, Ban Tổ chức và Nhân sự, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN)