Thành lập Sàn giao dịch xăng dầu: Cần nghiên cứu kỹ lưỡng mô hình, phương thức hoạt động kinh doanh, vận hành

Nhằm thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái về việc giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan rà soát, nghiên cứu thông tin, báo chí phản ánh, kiến nghị về việc thành lập Sàn Giao dịch xăng dầu nhằm tăng tính công khai, minh bạch, khắc phục những bất ổn của thị trường xăng dầu thời gian qua, ngày 30/7, Bộ Công Thương đã tổ chức hội thảo thảo luận về việc thành lập Sàn Giao dịch Xăng dầu tại Việt Nam.

Trên thế giới, việc giao dịch qua Sở Giao dịch Hàng hoá nhằm mục đích bảo hiểm giá và đầu tư. Tương tự, tại Việt Nam, các quy định pháp luật hiện tại không hạn chế về chủ thể, mục đích tham gia giao dịch tại Sở Giao dịch Hàng hoá. Việc giao dịch các sản phẩm như dầu thô, khí tự nhiên được Bộ Công Thương cho phép giao dịch thí điểm tại Sở Giao dịch Hàng hoá từ tháng 5/2020 đến tháng 5/2024. Dù quá trình giao dịch thí điểm diễn ra an toàn, ổn định, tuy nhiên, chưa thu hút được nhiều doanh nghiệp tham gia.

Bộ Công Thương đã tổ chức hội thảo thảo luận về việc thành lập Sàn Giao dịch Xăng dầu tại Việt Nam

Trong bối cảnh đó, ông Nguyễn Ngọc Quỳnh - Phó Tổng Giám đốc Sở Giao dịch Hàng hoá Việt Nam, việc lập Sàn Giao dịch Xăng dầu cần phải xem xét đánh giá kỹ lưỡng, toàn diện, không nên hấp tấp vội vàng.

Trong khi đó, theo ý kiến của các chuyên gia, đặc thù của thị trường xăng dầu Việt Nam là giá do Nhà nước điều hành. Nếu thành lập sàn giao dịch xăng dầu thì phải tuân thủ theo quy định quốc tế chứ không thể “một mình một chợ”. Đồng thời, việc thành lập sàn giao dịch cũng đòi hỏi chi phí vô cùng lớn, từ đầu tư cho hệ thống an ninh mạng, phần mềm, nhân sự vận hành, nhân sự giám sát quản lý…

Do đó, trước mắt, nên cho phép giao dịch liên thông các mặt hàng năng lượng tại Sở Giao dịch Hàng hoá để đáp ứng nhu cầu bảo hiểm giá xăng dầu và đầu tư của mọi thành phần kinh tế. Từ đó, tiếp tục nghiên cứu, xem xét để xem nên thành lập sàn giao dịch xăng dầu như thế nào để phù hợp với thực tiễn.

Ủng hộ việc thành lập sàn giao dịch xăng dầu, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam mong muốn của doanh nghiệp, đặc biệt là khối doanh nghiệp nhỏ và vừa là muốn có một sàn giao dịch xăng dầu theo mô hình của các sàn thương mại điện tử hiện nay. Tại đó, các doanh nghiệp đầu mối công khai giá để các doanh nghiệp phân phối bán lẻ có thể mua. Mọi thứ đều công khai minh bạch.

Tại Việt Nam, việc giao dịch các sản phẩm như dầu thô, khí tự nhiên đã được Bộ Công thương cho phép giao dịch thí điểm tại sở MXV từ tháng 5/2020 và đã dừng giao dịch từ tháng 5/2024, do vậy, nhiều chuyên gia đề xuất, nên cho tiếp tục giao dịch qua Sở giao dịch hàng hóa trong thời gian xây dựng các quy định. Từ đó, đúc rút những kinh nghiệm từ việc thí điểm sàn này để xây dựng chính sách phù hợp.

Cũng tại cuộc họp, các chuyên gia đề xuất cần bổ sung quy định cho phép các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu được bảo hiểm giá thông qua việc giao dịch tại sở giao dịch hàng hoá; Bộ Tài chính sớm ban hành văn bản hướng dẫn về chế độ hạch toán kế toán cho doanh nghiệp tham gia giao dịch…