Tăng gấp 3 công suất điện: Phải có cơ chế đầu tư thông thoáng

Trong phiên thảo luận về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026–2030, các đại biểu Quốc hội đề nghị tiếp tục rà soát, bổ sung quy định nhằm bảo đảm kiểm soát, giám sát hiệu quả, tránh nguy cơ rủi ro khi nới lỏng các cơ chế trong lĩnh vực năng lượng.

Tại Tổ thảo luận số 9, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP trên 10% trong 5 năm tới, nhu cầu điện năng phải tăng từ 1,3 đến 1,5 lần, trong bối cảnh cả nước đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng AI và phát triển các trung tâm dữ liệu. Bộ trưởng khẳng định, nguồn cung năng lượng ít nhất trong 5 năm tới phải tăng đột biến mới đáp ứng được yêu cầu. Quy hoạch điện VIII điều chỉnh cũng đã xác định rõ, để đáp ứng được mục tiêu tăng trưởng kinh tế thì tổng công suất các loại hình nguồn điện trong 5 năm tới cần đạt từ 2,5 đến 3 lần hiện nay. Điều này đòi hỏi nguồn vốn rất lớn và các cơ chế đầu tư thông thoáng, phù hợp thực tiễn.

Dự thảo Nghị quyết lần này nhằm thể chế hóa đầy đủ Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị về đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và có hiệu lực trong 5 năm, từ 2026 đến trước 1/1/2031.

Đại biểu Trần Khánh Thu ( Hưng Yên) đánh giá, dự thảo đã đưa ra các chính sách đột phá, phân cấp mạnh cho các bộ, ngành và địa phương, đặc biệt trong quản lý vốn nhà nước và thủ tục đầu tư. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị quy định phải được rà soát kỹ lưỡng, nhằm bảo đảm kiểm soát chặt chẽ, không để xuất hiện rủi ro trong quá trình đàm phán hợp đồng, ảnh hưởng đến an ninh tiền tệ, quốc phòng và chủ quyền biển đảo.

Bên cạnh đó, đại biểu nêu rõ nhiều vướng mắc thực tế tại các dự án trong lĩnh vực năng lượng, nhất là với Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam, khi nhiều dự án bị chậm do thủ tục đầu tư, phê duyệt thăm dò, khai thác và giải phóng mặt bằng. Đại biểu đề nghị bổ sung vào dự thảo Nghị quyết quy định rõ hơn về “danh mục các dự án quan trọng ưu tiên trong lĩnh vực năng lượng”, nhằm tạo sự chủ động cho các bộ, ngành và địa phương.

Việc hoàn thiện Nghị quyết được kỳ vọng sẽ tháo gỡ những điểm nghẽn lớn, bảo đảm tiến độ các dự án năng lượng trọng điểm, qua đó giữ vững an ninh năng lượng quốc gia và tạo nền tảng quan trọng cho tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn mới.