Nỗi buồn của diêm dân trên những cánh đồng muối ở Hà Tĩnh

Từng là thủ phủ của nghề làm muối tại phường Trần Phú, tỉnh Hà Tĩnh (trước đây là xã Hộ Độ) giờ đây chỉ còn vỏn vẹn hơn 20 hộ gia đình bám trụ với nghề. Cánh đồng muối mênh mông, một thời tấp nập nay hoang tàn, xơ xác, như một minh chứng buồn cho sự mai một của một nghề truyền thống.

Trước đây, hạt muối không chỉ mang lại thu nhập ổn định mà còn là niềm tự hào, là nét văn hóa đặc trưng của người dân. Còn hiện nay, nghề làm muối đang bị lãng quên, do công sức đổ ra rất nhiều nhưng không được đền đáp xứng đáng.

Nguyên nhân chính dẫn đến sự suy tàn của nghề muối là do giá muối quá thấp. Trong khi chi phí đầu tư, sức lao động ngày càng tăng, giá muối lại không ngừng sụt giảm, đôi khi còn thấp hơn cả chi phí sản xuất.

Bà Lê Thị Cúc, thôn Trung Châu, phường Trần Phú, Hà Tĩnh chia sẻ, do còn ít người theo nghề làm muối nên những cánh đồng muối mênh mông, từng một thời tấp nập nay tiêu điều, xơ xác. Cỏ dại mọc um tùm, những ô ruộng nứt nẻ, hoang hóa.

“Có khi làm cả nắng cả mưa, quần quật cả ngày mà bán không đủ tiền cơm. Làm muối vất vả lắm cô chú ạ, phơi mình ngoài nắng nóng, dầm mình trong nước mặn, vậy mà thu nhập chẳng thấm vào đâu. Liệu mai này, thế hệ trẻ có còn biết đến nghề làm muối truyền thống của ông cha”, bà Cúc buồn rầu nói.

Nghề muối đòi hỏi sức khỏe dẻo dai, sự kiên trì và tỉ mỉ. Từ khâu làm đất, dẫn nước, phơi cát, cào muối đến khi thu hoạch, tất cả đều phải thực hiện thủ công, dưới cái nắng gay gắt và cái mặn chát của biển.

Cùng với giá cả bấp bênh, khối lượng công việc nặng nhọc cũng là một rào cản lớn khiến nghề muối không còn sức hấp dẫn.

Người già không đủ sức, người trẻ thì không mặn mà. Họ tìm kiếm những công việc khác nhẹ nhàng hơn, có thu nhập ổn định hơn, dù có thể phải rời xa quê hương.

Sự tàn lụi của nghề làm muối truyền thống không chỉ là nỗi buồn của riêng diêm dân Hà Tĩnh mà còn là nỗi trăn trở của toàn xã hội. Chính quyền nơi đây cần có những chính sách hỗ trợ, những giải pháp khoa học kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng muối và quan trọng hơn cả là tìm kiếm thị trường tiêu thụ ổn định với mức giá hợp lý.

Trả lời Báo Công Thương, ông Trương Bá Khanh, Trưởng phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị phường Trần Phú, Hà Tĩnh cho biết, trước đây xã Hộ Độ (cũ) có đến 1.600 ha diện tích làm muối, với hơn 2.000 hộ sản xuất, sản lượng mỗi ngày lên đến hàng nghìn tấn. Hiện nay chỉ còn khoảng 20 hộ dân làm muối trên diện tích 6ha, sản lượng mỗi năm chỉ đạt từ 50 - 100 tấn muối.

“Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng hiện nay như, hạ tầng đồng muối xuống cấp, chưa cơ giới hóa trong việc sản xuất nghề muối tại địa phương, sản phẩm muối làm ra chưa cạnh tranh được với muối từ nơi khác. Đứng trước thực trạng trên, trước đây là xã Hộ Độ, nay là phường Trần Phú rất trăn trở nhưng để định hướng, hỗ trợ cho bà con thì nguồn lực địa phương không đủ điều kiện đáp ứng”, vị lãnh đạo địa phương chia sẻ thêm.