Kiểm toán Nhà nước: Đổi mới tư duy, siết kỷ luật, nâng tầm hiệu quả kiểm toán công

Tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn báo cáo kết quả công tác nhiệm kỳ 2021-2026, khẳng định đây là giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ của ngành Kiểm toán Nhà nước (KTNN) trong thực hiện Chiến lược phát triển đến năm 2030, với nhiều dấu ấn về đổi mới, kỷ cương và hiệu quả.

Trong bối cảnh nhiều khó khăn, KTNN vẫn chủ động triển khai đồng bộ các nghị quyết của Đảng, Quốc hội và Chính phủ, lựa chọn nhiều chuyên đề kiểm toán quy mô lớn, tập trung vào các lĩnh vực được dư luận quan tâm như quản lý, sử dụng tài chính công, đất đai, tài nguyên, khoáng sản. Nhiều chuyên đề lớn được triển khai như kiểm toán việc thực hiện Nghị quyết 43/2022/QH15, kiểm toán huy động và sử dụng nguồn lực phòng, chống dịch COVID-19, cùng các chuyên đề phục vụ giám sát tối cao của Quốc hội.

Trong nhiệm kỳ, KTNN đã trình và phối hợp ban hành 34 văn bản quy phạm pháp luật và 150 văn bản quản lý, trong đó có Pháp lệnh xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kiểm toán, Thông tư liên tịch phối hợp giữa KTNN - Cơ quan điều tra - Viện kiểm sát và hệ thống 43 Chuẩn mực kiểm toán Nhà nước. Những văn bản này góp phần hoàn thiện khung pháp lý, tăng tính minh bạch và hiệu lực hoạt động.

Đặc biệt, KTNN có bước chuyển mạnh trong tư duy kiểm toán, chuyển từ kiểm tra, phát hiện sai phạm sang phân tích, dự báo và kiến nghị chính sách. Kế hoạch kiểm toán năm 2026 sẽ bao phủ 100% báo cáo quyết toán ngân sách các bộ, cơ quan trung ương và địa phương - sớm hơn 4 năm so với lộ trình Chiến lược phát triển KTNN đến 2030.

Công tác kỷ luật, kỷ cương công vụ được đặc biệt chú trọng. KTNN ban hành Chỉ thị 1346/CT-KTNN về tăng cường đạo đức công vụ, vận hành đường dây nóng 24/7 để tiếp nhận phản ánh tiêu cực, đồng thời lấy ý kiến đánh giá của đơn vị được kiểm toán. Nhiệm kỳ này, KTNN đã cung cấp 1.749 báo cáo, tài liệu phục vụ điều tra, giám sát (tăng gần 4 lần so với nhiệm kỳ trước), chuyển 17 hồ sơ sang cơ quan điều tra và trực tiếp kiểm toán hai vụ việc có dấu hiệu tham nhũng.

Tính đến 30/9/2025, KTNN đã kiến nghị xử lý tài chính hơn 254 nghìn tỷ đồng và 125 triệu USD, đồng thời kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ 938 văn bản, tăng gần 20% so với nhiệm kỳ trước. Tỷ lệ thực hiện kiến nghị xử lý tài chính đạt 90%, cao hơn đáng kể so với nhiệm kỳ 2016-2021; có 267 văn bản đã được sửa đổi, bổ sung theo kiến nghị của KTNN.

Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn khẳng định, thời gian tới, toàn Ngành sẽ tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, lấy chất lượng làm tiêu chí hàng đầu, đẩy mạnh chuyển đổi số, hoàn thiện pháp lý, giữ vững kỷ luật công vụ, tiếp tục khẳng định vai trò công cụ hữu hiệu của Đảng và Nhà nước trong kiểm soát tài chính công, tài sản công, phòng ngừa tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.