Hiệp định VIFTA - mở cánh cửa để nông, thủy sản tăng thị phần tại Israel

Sau 8 năm đàm phán kiên trì và hiệu quả, Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Israel (VIFTA) đã chính thức được ký kết vào ngày 25/7/2023 tại Israel. Đây không chỉ là dấu mốc quan trọng trong quan hệ song phương mà còn là bước tiến chiến lược giúp hai nước khai thác tối đa tiềm năng hợp tác kinh tế, thương mại, công nghiệp và công nghệ trong giai đoạn mới.

Hiệp định không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường Israel mà còn mở ra cơ hội để các doanh nghiệp hai nước tăng cường kết nối, trao đổi công nghệ, đầu tư và phát triển nguồn nhân lực kỹ thuật cao.

Với tỷ lệ tự do hóa thuế quan lên tới 92,7% số dòng thuế từ phía Israel, VIFTA hứa hẹn sẽ là đòn bẩy quan trọng giúp kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ trong thời gian tới.

Số liệu từ Hải quan Việt Nam cho biết, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đã tăng trưởng mạnh mẽ trong gần một thập kỷ qua. Từ mức 1,7 tỷ USD năm 2015, tổng kim ngạch thương mại song phương đã đạt 2,9 tỷ USD trong 11 tháng đầu năm 2024. Tuy nhiên, cán cân thương mại năm 2024 vẫn nghiêng mạnh về phía Israel, với kim ngạch nhập khẩu từ nước này đạt 2,1 tỷ USD, trong khi xuất khẩu của Việt Nam chỉ đạt 741,3 triệu USD.

Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Israel gồm: Điện thoại và linh kiện, thủy sản, giày dép, hạt điều, cà phê, dệt may, gỗ và sản phẩm gỗ. Trong đó, cà phê ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng 15,2%, trong khi nhiều mặt hàng khác có xu hướng giảm. Đáng chú ý, số lượng mặt hàng xuất khẩu sang Israel ngày càng đa dạng, với gần 70 chủng loại, đặc biệt là các sản phẩm nông, lâm, thủy sản và thực phẩm chế biến.

Ở chiều ngược lại, Việt Nam nhập khẩu từ Israel chủ yếu là máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện (chiếm tới 1,9 tỷ USD), máy móc thiết bị, phân bón và hàng rau quả. Đây là những mặt hàng có giá trị công nghệ cao, góp phần hỗ trợ sản xuất trong nước.

Cũng theo Vụ Chính sách thương mại đa biên, Israel là quốc gia có trình độ khoa học kỹ thuật cao, đặc biệt trong các lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, công nghệ sinh học, điện tử, viễn thông và ứng phó với biến đổi khí hậu. Đây cũng là những lĩnh vực mà Việt Nam đang quan tâm và có nhu cầu học tập, chuyển giao công nghệ, nghiên cứu và đầu tư phát triển.

Tuy nhiên, trong thời gian qua, hai nước chưa triển khai được nhiều hoạt động hợp tác cụ thể trong lĩnh vực công nghiệp. Để hiện thực hóa các cơ hội mà VIFTA mang lại, Bộ Công Thương đề xuất một loạt giải pháp như: Tăng cường trao đổi đoàn các cấp, thúc đẩy hợp tác giữa các bộ, ngành và phòng thương mại hai nước; đẩy mạnh xúc tiến thương mại và đầu tư, tổ chức các đoàn doanh nghiệp tham dự hội chợ, triển lãm tại mỗi nước; thiết lập cơ chế chia sẻ thông tin về chính sách, tiêu chuẩn kỹ thuật nhằm tạo thuận lợi cho hàng hóa xuất nhập khẩu.

Cùng với đó, thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ sinh học, chế biến nông sản, thực phẩm và mở rộng sang các lĩnh vực tiềm năng khác; đồng thời, khuyến khích Israel đầu tư vào các dự án công nghệ cao, công nghiệp tiêu dùng, thực phẩm, xử lý môi trường tại Việt Nam. Mặt khác, tăng cường hợp tác nghiên cứu, trao đổi chuyên gia và phát triển nguồn nhân lực kỹ thuật cao phục vụ sản xuất công nghiệp

Không dừng lại ở đó, Bộ Công Thương cũng đề nghị Israel hỗ trợ các dự án tài trợ, tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt Nam học tập mô hình sản xuất nông nghiệp tiên tiến.

Không chỉ mang lại lợi ích về kinh tế, VIFTA còn mở ra những cơ hội đầu tư mới từ các doanh nghiệp Israel vào Việt Nam. Điều này sẽ góp phần tạo thêm việc làm cho người lao động trong các lĩnh vực mà Israel có thế mạnh như công nghệ, nông nghiệp thông minh, chế biến thực phẩm và xử lý môi trường.

Với nền tảng quan hệ hữu nghị, sự bổ trợ về cơ cấu kinh tế và cam kết mạnh mẽ từ cả hai phía, Hiệp định VIFTA được kỳ vọng sẽ là cú hích quan trọng đưa quan hệ Việt Nam - Israel lên tầm cao mới. Khi được thực thi hiệu quả, VIFTA không chỉ giúp tăng trưởng kim ngạch thương mại song phương mà còn mở rộng không gian hợp tác trong các lĩnh vực công nghiệp, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.