Đưa kiến thức cơ bản về phát thải, tín chỉ carbon, tiêu dùng xanh vào trường học và doanh nghiệp

Sáng 29/10, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Quốc hội thảo luận ở hội trường về: Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026; kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025: Phát triển kinh tế - xã hội; cơ cấu lại nền kinh tế...

Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - đoàn TP. Hải Phòng cơ bản tán thành nội dung báo cáo của Chính phủ về tình hình kinh tế - xã hội năm 2025 và dự kiến kế hoạch năm 2026.

Theo đại biểu, năm 2025, mặc dù kinh tế tăng trưởng khá song tình trạng ô nhiễm môi trường, sạt lở, xâm nhập mặn, thiên tai cực đoan vẫn diễn biến phức tạp, gây thiệt hại nặng nề cả về người và tài sản.

Biến đổi khí hậu đã trở thành một nguy cơ hiện hữu, ảnh hưởng trực tiếp đến phát triển bền vững, đòi hỏi chúng ta phải hành động quyết liệt và thực chất hơn.

Nêu ý kiến về việc phát triển thị trường carbon, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nhấn mạnh, đây là công cụ tất yếu để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Chính phủ đã xác định trong báo cáo: Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, thúc đẩy chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải khí nhà kính. "Tuy nhiên, thực tế cho thấy, việc xây dựng thị trường carbon trong nước vẫn còn chậm so với lộ trình đề ra" - đại biểu nói. 

Hiện Việt Nam đang ở giai đoạn chuẩn bị vận hành thử nghiệm sàn giao dịch carbon (2025-2027), với hơn 1.900 cơ sở phát thải lớn đã được thống kê. Song, mới chỉ khoảng 20% doanh nghiệp có báo cáo kiểm kê phát thải hoàn chỉnh, số còn lại chưa có năng lực kỹ thuật hoặc chưa thiết lập hệ thống theo dõi, kiểm đếm và xác nhận lượng phát thải thực tế. Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, đây chính là điểm nghẽn lớn nhất, khiến thị trường carbon chưa thể vận hành mạnh mẽ và trở thành công cụ kinh tế hiệu quả trong giảm phát thải.

Nữ đại biểu Quốc hội đoàn Hải Phòng cho rằng, một thực tế cần được nhìn nhận là khái niệm “thị trường carbon” vẫn còn rất xa lạ với phần lớn người dân và doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp chưa hiểu rõ “tín chỉ carbon là gì”, “mua bán tín chỉ diễn ra thế nào”, và “doanh nghiệp được lợi gì khi giảm phát thải”.

Không ít người dân vẫn coi “biến đổi khí hậu là câu chuyện ở đâu đó xa xôi”, chưa nhận ra mối liên hệ giữa việc sử dụng điện, xăng dầu, hay tiêu dùng hàng hóa hàng ngày với lượng khí phát thải toàn cầu.

Khi xã hội chưa hiểu, doanh nghiệp chưa quan tâm, thì dù có hành lang pháp lý, thị trường cũng chỉ tồn tại hình thức, thiếu thanh khoản, thiếu động lực phát triển. Bởi vậy, phát triển thị trường carbon không chỉ là vấn đề thể chế, mà còn là vấn đề nhận thức xã hội.

Từ đó, đại biểu kiến nghị Chính phủ chỉ đạo một chương trình truyền thông quốc gia về “hiểu đúng và hành động vì thị trường carbon”, kết hợp đưa kiến thức cơ bản về phát thải, tín chỉ carbon, tiêu dùng xanh vào trường học, truyền hình, nền tảng số và các khóa tập huấn doanh nghiệp. Khi người dân hiểu, doanh nghiệp hiểu, chính quyền các cấp hiểu, thì thị trường carbon mới thực sự vận hành hiệu quả.

Nguồn hình: VTV