Điều gì đã bức tử ‘cánh đồng gương’ từng là tương lai ngành năng lượng?

Sau hơn một thập kỷ được ca ngợi là tương lai năng lượng mặt trời, nhà máy Ivanpah giữa sa mạc Mojave sẽ đóng cửa, đánh dấu một thất bại tốn kém và gợi ra bài học sâu sắc cho cuộc đua năng lượng bền vững.

Từ xa, Ivanpah như ốc đảo lấp lánh, nhưng đến gần là công trình đồ sộ với hàng trăm ngàn tấm gương chĩa vào ba tháp cao. Năm 2014, nó từng được tung hô là phát minh đột phá trong ngành năng lượng tái tạo, nhưng tương lai ấy đang khép lại.

Đồng sở hữu của nhà máy, Công ty NRG Energy đã tuyên bố vào tháng 1 rằng họ sẽ hủy bỏ các hợp đồng với các công ty điện lực. Theo đó, nếu được cơ quan quản lý chấp thuận, nhà máy sẽ bắt đầu đóng cửa vào đầu năm 2026, chuẩn bị cho việc tái sử dụng địa điểm này cho một loại hình năng lượng mặt trời mới.

Nhà máy Ivanpah dự kiến sẽ đóng cửa vào năm 2026. Ảnh CNN

Với một số người, Ivanpah là tượng đài lãng phí và gây hại môi trường, đặc biệt là động vật hoang dã trên sa mạc. Nhưng với những người khác, thất bại như Ivanpah là tất yếu trong cuộc đua tìm giải pháp năng lượng sạch.

Công nghệ năng lượng mặt trời tập trung của Ivanpah, dùng gương hướng nắng vào tháp đun sôi nước tạo điện. Dự án nhận hỗ trợ lớn từ chính phủ và các công ty điện lực. Năm 2014, nó trở thành nhà máy năng lượng mặt trời nhiệt lớn nhất thế giới.

Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, công nghệ của Ivanpah quá phức tạp và không hiệu quả như kỳ vọng. Việc vận hành nhà máy gặp nhiều khó khăn do phải kết hợp các bộ phận cơ khí phức tạp với việc theo dõi mặt trời chính xác. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất là công nghệ pin mặt trời (quang điện) đã trở nên quá rẻ, khiến Ivanpah trở nên lạc hậu.

Dù các thỏa thuận ban đầu có giá cạnh tranh, nhưng các công nghệ năng lượng mặt trời mới hiệu quả và tiết kiệm hơn đã ra đời.

Bên cạnh đó, nhiều người chỉ trích cho rằng Ivanpah là một sai lầm lớn, gây lãng phí tiền bạc và phá hủy môi trường sống, đặc biệt là loài rùa sa mạc. Thêm vào đó, nhiều chim đã bị chết do nhiệt từ các tấm gương.

Dù thất bại, Ivanpah vẫn là bài học về sự cần thiết phải đầu tư đa dạng vào các công nghệ năng lượng tái tạo.