EVFTA: 'Cánh cửa thứ hai’ giúp dệt may thích ứng với thuế đối ứng

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, thương mại quốc tế ngày càng chịu tác động bởi các chính sách bảo hộ, đặc biệt là chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ - yếu tố đang ảnh hưởng đáng kể đến các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, trong đó có dệt may.

Ngành dệt may Việt Nam vốn có kim ngạch xuất khẩu hơn 40 tỷ USD/năm, tạo việc làm cho hơn 2,5 triệu lao động, đang phải đối mặt với yêu cầu cao hơn về xuất xứ, môi trường và chuỗi cung ứng.

Trong bức tranh đó vẫn có “điểm sáng” - đó là Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA), được ví như “cánh cửa thứ hai” giúp ngành dệt may đa dạng hóa thị trường, giảm phụ thuộc vào Hoa Kỳ và tận dụng ưu đãi thuế quan sâu rộng từ EU.

Theo đánh giá, Hiệp định EVFTA đã mang lại nhiều lợi thế thuế quan cho xuất khẩu dệt may Việt Nam. Việc đáp ứng các tiêu chuẩn, quy định trong EVFTA để gia tăng xuất khẩu sang thị trường EU là động lực để doanh nghiệp gia tăng sản xuất, mở rộng quy mô xuất khẩu; đồng thời thúc đẩy các doanh nghiệp dệt may Việt Nam tham gia và đầu tư sâu hơn vào chuỗi cung ứng dệt may toàn cầu, từ dệt nhuộm, may mặc cho đến các khâu trung gian; từ đó giúp doanh nghiệp nâng cao tỷ lệ nội địa hóa và giá trị gia tăng giá trị sản phẩm. Dù vậy, chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ đã, đang tác động đến hoạt động xuất khẩu của dệt may, song ánh sáng luôn xuất hiện qua những “khe cửa hẹp”.

Khẳng định, EVFTA đúng nghĩa là “điểm tựa” giúp hàng dệt may Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường EU. Tuy nhiên, tận dụng được ưu đãi này, doanh nghiệp không chỉ dựa vào thuế suất, mà quan trọng hơn là phải thích ứng với những tiêu chuẩn mới về môi trường, truy xuất nguồn gốc và phát triển bền vững những yếu tố đang định hình toàn bộ chuỗi cung ứng thời trang châu Âu. EVFTA mở ra cánh cửa, nhưng chính doanh nghiệp phải là người bước qua cánh cửa đó bằng năng lực xanh, bằng chiến lược và bằng uy tín thương hiệu.

Nhằm hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp dệt may thông qua chuỗi cung ứng xanh và số hóa xuất khẩu, Bộ Công Thương luôn ưu tiên đối với các chương trình xúc tiến thương mại cho các sản phẩm tuần hoàn và hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc, đáp ứng các yêu cầu về minh bạch hóa thông tin, minh bạch về nguyên liệu trong chuỗi cung ứng xuất khẩu.

Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng thường xuyên có các chương trình liên quan để hỗ trợ doanh nghiệp như: Chương trình xúc tiến thương mại quốc gia, chương trình thương hiệu quốc gia... hay các cơ chế chính sách hỗ trợ từ các chương trình như chương trình khuyến công quốc gia, chương trình về công nghiệp hỗ trợ... Các chương trình này tập trung vào việc xây dựng các cơ chế, chính sách, biện pháp hỗ trợ để giúp cho các doanh nghiệp tự chuyển đổi trong nước, chuyển đổi công nghệ, giảm phát thải trong sản xuất, kinh doanh cùng các vấn đề về tiêu thụ năng lượng, đảm bảo hoạt động cho người lao động, nâng cao chất lượng cho người lao động.

Song để doanh nghiệp xuất khẩu dệt may tận dụng tối đa ưu đãi từ EVFTA, đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường EU, trước hết, các doanh nghiệp nên chủ động đặt hàng đối với các cơ sở đào tạo. Thông qua các chương trình giảng dạy được thiết kế theo nhu cầu thực tế, các cơ sở đào tạo sẽ cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, am hiểu yêu cầu của thị trường cho doanh nghiệp. Đây là mô hình hợp tác “win - win” giữa doanh nghiệp và cơ sở đào tạo, mang lại lợi ích cho cả hai bên.

Cùng đó, các doanh nghiệp cần chú trọng phát triển bền vững và xây dựng thương hiệu, bởi đây là hướng đi tất yếu. Đồng thời, cần tăng tỷ lệ nội địa hóa để đáp ứng quy tắc xuất xứ theo yêu cầu của EVFTA, qua đó nâng cao khả năng cạnh tranh và giá trị của sản phẩm.